Tarihte Türk Hamamı ve Türk Masajı
Türk toplumunun göçebelikle başlayan var olma mücadelesi Göktürkler ve Uygurlar dönemine kadar sürer ve 6.yüzyıldan sonra kısmen yerleşik hayat geçmeye başlar. Türk Hamamı ve geleneksel türk masajı uzun yıllar içerisinde çeşitli kültürler ile harmanlanarak geliştirilir ve dünyada Türk denilince akla gelen en önemli kültürel özellikler arasına girer.
Kapalı bir mekanda sıcak ve soğuk su kullanılarak banyo yapma, temizlenme, arınma ve rahatlama amacı taşıyan hamam, dünyada Antik Yunan, Hint ve Uzakdoğu kültürlerinden Türklere sirayet etmiş bir yaşam biçimidir. Özellikle Anadolu’ya yerleştikten sonra antik Roma kültürü ile tanışan Türkler için, o dönemlerde ileri seviyede medeni olan Roma kültürü ile tanışma ve kaynaşma kaçınılmazdı.
Osmanlı Döneminde Türk Hamamı
Doğu Roma İmparatorluğu’nun 1453’de Fatih Sultan Mehmet tarafından yıkılması ile birlikte, yerleşik hayatta sağlam temeller atan Türkler için İslâmiyet’in kabul edilmesi ve İslâm dininin temizliğe verdiği önem, hamam kültürünün benimsenmesinde çok büyük etkiye sahiptir.
Saray ve konaklardaki yapılar haricinde kitlesel alandaki ilk genel hamam, 1584 tarihinde III. Murat’ın annesi Nurbanu Sultan tarafından Mimar Sinan’a yaptırılan ünlü Çemberlitaş Hamamı’dır. Ardından pek çok padişah ve saray hanedanına ait kişilerce hamam yaptırılması ile kısa zamanda hamam yapılarının sayısı artar. 16. yy sonunda sadece İstanbul’daki hamamların sayısı 5000’e ulaşır.
Türk halkı için hamama gitmek adeta bir ritüeldir. Hamama gitmek sadece bedensel temizlik dışında farklı bir boyut da kazanır. Gelin hamamı, damat hamamı, hamamda kız beğenme, 40 tas su ile yıkanmak gibi inançlar ve alışkanlıklar yanında, hem sağlık hem de çeşitli eğlenceler için gidilen merkezler haline gelir.
Modern Türk Hamamı Terapileri
Halen oldukça popüler olan Klasik Türk hamamı mimarisi içerisinde, kese ve köpük masajı içeren bakım yöntemleri uygulanır. Bir süre sıcak etkisine maruz bırakılarak yumuşatılan cilt, kese ile ölü hücrelerden arındırılır ve ardından yapılan geleneksel Türk masajı ile vücut rahatlatılır.
Yüzlerce yıllık geçmişi olan Türk hamamında, göbek taşı üzerinde, özel ipek kese ile ölü hücrelerin atılması ve gözeneklerin açılması amacıyla yapılan genel vücut bakımı ”kese” adını alır. Keseden sonra yine özel liflerle beden iyice temizlenir ve doğal sabunlar kullanılarak köpükle rahatlatma ve dinlendirmeye yönelik masaj yapılır.
Geleneksel Türk Hamamı Özellikleri
Antik kültürlerden esinlenilmiş ilk dönem örneklerinden sonra Türk hamamları kendi özgün mimarisini yaratır. Başlıca 3 bölüme ayrılan Türk Hamamı; Soyunma, yıkanma yerleri (Soğukluk ve Hamam), Külhan (ısıtma kısmı) alanlarından oluşur. Hamamın altında yer alan Külhan’da yanan ateş mermer zeminin altındaki özel kanallardan geçerek ”tüteklik” adı verilen bacalardan çıkana dek tüm bölümlerdeki ısının ortalama 55 C°ısınmasını sağlar.
Geniş bir sofa ve çevresinde bölmeli basamaklar bulunan alan insanların hamam için hazırlandığı soyunma alanıdır. Soğukluktan geçilerek yıkanma yani asıl hamam bölümüne girilir. Herkesin teker teker yıkandığı ”kurna”, kapalı ve tek başına yıkanılabilen özel hücreler olan ”halvet”, üzerine uzanılarak ter dökülen “göbek taşı” hamamın en bariz özellikleri arasında yer alır.
Ananevi Türk Masajı Nasıl Yapılır? Faydaları, Zararları Nelerdir?
Masajın ve suyun inanılmaz etkili gücünün bir birleşimi olan Türk hamam kültürü kendine has özellikler taşır. Hamamda terleyen vücudun, yumuşak bir bez, lif veya süngerle ovularak yıkanması, bedensel arınma yaratır. Gerilen, sertleşen kasların yumuşatılmasına yönelik uygulanan geleneksel türk masajı ile kan dolaşımını hızlandırılarak vücuda rahatlık verilir.
Çok uzun süreler kalınmaması koşulu ile sıcak su ve sabun ile yapılan beden temizliği için Türk Hamamı’nda masaj terapisi, hem bedensel hem de ruhen son derece faydalı bir uygulamadır. Deri üzerin de meydana gelen deformasyonlar, şişlikler, tıkanmalar ve güçsüz dokuların onarılması, hücrelerin domino etkisi yaratılarak, aktif hale getirilmesini sağlamak amacı ile yapılan Türk Masajı, bilinçli kişilerce uygulandığı takdirde yaşam kalitesini arttıran çok özel bir terapi şeklidir.
